Chevrolet nasıl papyon taktı?

Chevrolet’nin kurucularından Billy Durant’ın Paris’te bir hotel odasının duvar kağıdı dizaynını görüp esinlenerek çıkageldiği, o ünlü papyon logo efsanesini duymuşsunuzdur. Yalnız sorun şu ki, efsane doğru değil. Chevrolet’nin ‘papyonunun’ altında yatan gerçek hikaye başka. İşte gerçekler:
Chevrolet kurucu ortaklarından William C.Durant, kendi ürünleri için logo geliştirmeyi severdi. Ve yıllar boyunca, Chevrolet papyon amblemin hikayesi hakkında bir tutarsızlık görülmemişti. Hatta 1961’de yayımlanan The Chevrolet Story’nin 50. yıla özel sayısında hikaye şöyle anlatılıyor:
” Bu ünlü Chevrolet resmi ambleminin araçlarda kullanılışı, ilk olarak 1913 yılına rastlar. Güvenilirliğin, ekonomi ve kalitenin bir işareti olarak bu karakteristik logo; reklam ve satış materyalleri ile birlikte çok sayıda ürünün üzerinde görülüyordu. Logonun kaynağı, Durant ‘ın 1908’de dünyayı gezerken bir Fransız otelinin duvarında gördüğü, sonsuzluğa uzanan bir desen olarak nitelendirdiği ve daha sonra arabalar için bir plaka yapma düşüncesiyle arkadaşlarına göstermek için köşesinden yırtıp çantasına attığı bir duvar kağıdı desenidir…”

Ne var ki Billy Durant ‘ın eşi Catherine’e göre Chevy logosu aslında iddia edildiği gibi ortaya çıkmamıştı. Lawrence R.Gustin ‘in 1973’te yazdığı “Billy Durant” adlı ilk kitabı için yaptığı röportajlardan birinde Bayan Durant; aslında papyon logoyu ilk olarak 1912 yılında eşiyle birlikte çıktıkları Hot Springs-Virginia tatilinde resimli bir Virginia gazetesinde eşi tarafından görüldüğünü belirtiyor.
Bayan Durant şöyle anlatıyor: “Odamızda oturuyor ve gazete okuyorduk, eşim o tasarımı gördü ve “Bence bu amblem Chevrolet için çok iyi bir logo olacak” dedi.”

Ortaya atılan iki senaryo göz önüne alındığında, birinin diğerine karşı olan doğruluğunu ıspatlamanın bir hayli güç olacağı görülüyordu. Taa ki, Chevrolet tarihçisi Ken Kaufmann gerçeği ortaya çıkaracak bir ipucu ile karşılaşana kadar. Atlanta-Georgia kökenli The Constitution’un 1910-1917 arası sayılarını okurken Coalettes marka kömür reklamları ile karşılaştı. Reklamın tarihi 12 Kasım 1911 idi, Durant ‘ın Chevrolet ‘ye katılmasından 9 gün sonra…
Bu noktadan sonrasını Kaufmann ‘a bırakalım:
“Coalettes’in ve Durant tasarımı Chevrolet papyonunun arasındaki benzerliğe dikkat edin. İkisi de C ile başlıyor ve 9 harfli. “Let” son ekini Fransızlar gibi telaffuz etmek zor. Her ikisi de beyaz harflere ve koyu arka plana sahip. Coalettes eğimli harfler kullanırken, Durant daha resmi harfler kullandı ve papyonun ortasını biraz köşeli hale getirdi.
Southern Compressed Cola Co. şirketi ilk olarak papyon logoyu tasarladığında ortadaki E harfini büyük ve ön planda yapmıştı. Çünkü halk tarafından kolay söylenebilmeliydi. Durant’ın fikri de burada yatıyordu. Markayı Shev-Ro-Lay olarak telaffuz etti. Sözlüğe baktığımda -let veya -lette ekinin küçük manasına geldiğini görmek sürpriz oldu.
Tüm bunlar ışığında bakarsak, Coalettes kelimesi “küçük kömürler” anlamına gelir. Düşünüyorum da Southern Compressed Co. şirketi Coalettes ismini ve papyon amblemi tescilli marka olarak kayıt ettirdiyse, ilerleyen zamanda patent ofisindeki marka tescillerine bakmak gerekecektir.
Yani özünde baktığımızda, General Motors; Southern Compressed Coal Co. şirketine, sahip olduğu logo patent haklarının devri için yüklü bir borç ödeyebilir”… Tabii eğer konu tartışmaya açılırsa!..