Güneş doğudan yükseliyor mu?

2007 yılından bu yana otomobil pazarı tam dört kat büyüyen Çin, yıllık 7 milyonluk üretimiyle endüstrinin neresinde? Çok yakında Çin istilasından tedirgin olmalı mıyız?

Günümüzde Amerika’yla ticaret savaşlarına giren, hatta bu satırların yazıldığı saatlerde iPhone telefonların ülkelerinde satısını yasaklayarak işi biraz daha üste seviyeye taşıyan Çin’e bir de otomobilci gözüyle bakalım.

Bundan 20 sene önce Çin deyince bazı markalar hariç pek de dikkate alınmayan ülke, günümüzde hemen bütün üreticilerin otomobil ürettiği (ya da üretmeye çalıştığı) bir pazar.

Rakamlar aklımızı başımızdan alacak seviyede büyük. 2007’den bugüne Çin otomobil pazarı tam 4 kat büyümüş. Ve konuştuğumuz rakamlar yüzbinler değil milyonlar seviyesinde. 2017 de Çin’de tam 24,8 milyon yeni araç satıldı. Ülkemizdeki otomobil pazarının henüz bir milyona ulaşamadı. Tarihi rekoru 2016 senesinde 983.720 araç satışı olarak gerçekleşmişti.

Satılmış toplam araçlara bakılınca, Avrupa ülkelerinde yaklaşık olarak 1000 kişiye 500 araç düşerken, Çin’de 1000 kişiye 133 araç düşmekte. İşte bu sebeple Avrupalı, Japon, Koreli ve Amerikalı otomobil firmaları büyük bir istekle Çin’de araç üretmek istiyorlar.

Çin yasaları gereği, yurtdışından ithal edilen araçlarda çok büyük vergiler olduğu için 2017 senesinde Çin’de satılan araçların hemen hepsi Çin’de üretildi…

Çin yasaları gereği, Çin’de üretim yapabilmek için mutlaka yerel bir ortakla iş birliği yapmanız gerekmekte. (Joint-venture). Çin hükümeti bu zorunluluğu yakında kaldıracağının açıkladı.

Son olarak Çin yasaları gereği ancak Çin devletinin gösterdiği bölgede üretim yapabiliyorsunuz. Bu şekildeki ortak girişimler her iki taraf için de kazan-kazan birlikteliği. Yabancı firmalara ülkede araç üretebilmeyi, satabilmeyi ve sonuçta para kazanmayı sağlamakta. Diğer taraftan Çinli üreticilere de otomobil mühendisliğinde hızla ilerleme-lerine olanak sağlıyor. Tabii ki bazen öğrenci öğretmeninin daha ilerisine geçebiliyor.

Bu bir risk mi? Evet köklü otomobil firmalarının yüzyıllarca geliştirdikleri bilgi birikimleri sadece on yıllık zaman zarfında başka bir firmanın / ülkenin eline geçebilir.

Peki neden bu firmalar bu riski alıyorlar? Tabii ki para   kazanma hırsı. Çin pazarı o kadar büyük ki Volkswagen firması Çin’de bu yıl içinde 23. (yazıyla yirmi üçüncü) fabrikasını açtı. Bir firma “ben Çin’e gidersem bütün teknolojimi kaptırırım” deyip vazgeçse emin olun onun yerine Çin’e girmeyi bekleyen birçok firma sırada bekliyor.

Firmalar gün itibarıyla en son teknolojilerini Çinli firmalarla paylaşmamak için, eski modellerini kullandıkları pazara özel araçlar tasarlayarak teknolojilerini korumaya çalışıyorlar. Örneğin pazarın en çok satan araçlarından olan Volkswagen Lavida, dördüncü jenerasyon Golf’ün platformu üstüne Çin için pazarı için tasarlanmış bir araç. Yani teknolojik olarak en son seviye değil. En azından bugün için.

Çinli üreticiler

• SAIC (Shanghai Automotive Industry Corporation) Devlet kuruluşu. VW ve GM’in yerli ortağı. Bu sayede en büyük üretici. Yaklaşık 7 milyon otomobil üretiyor. İngiliz markası MG’nin de sahibi.

• Dongfeng Motors. Yaklaşık 4 milyon araç üretiyor. Peugeot, Renault, Nissan, Kia ve Honda’nın yerel ortağı. PSA (Peugeot, Citroen ve Opel) in %17 hissedarı.

• FAW (First Automotive Works) Halka açık bir şirket, To-yota ve Audi’nin yerel ortağı üretim hatlarından otobüs ve kamyon da çıkıyor. Toplamda 3,4 milyon otomobil üreti-miyle 3 büyük üretici.

• BAIC (Beijing Auto) Pekin Belediyesi’nin firması!.. Mercedes, Hyundai ve Suzuki’nin araçlarını üretiyor.

• GEELY. Özel bir şirket. İsveçli Volvo ve İngiliz Lotus’un sahibi. Alman Daimler Grubu’nun en büyük hissedarı. 1,3 milyon araç üretti.

Elektriklendirilmiş otomobiller

Çin’in büyük şehirlerinin hava kirliliği herkes tarafından bilinen bir konu. Bu kirlilikte en büyük pay da otomobillerde. Pekin hükümeti konuyu çözebilmek için otomobil üreticilerine önemli hedefler verdi.

Öncelikle ürettikleri araçların toplam ortalama tüketimlerini 5 litreye düşürmesi istedi. Bu değer bugün 6,9 litre. Bu sebeple firmalar hibrit ve elektrikli araç üreterek bu ortalamaya ulaşmaya çalışıyorlar. Yasaya göre 2020 yılında Çin’de satılacak araçların %12’si elektriklendirilmiş (hibrit veya %100 elektrikli) olmak zorunda. Bu oranlara uymayan firmalar sattıkları araç başına ya önemli orada ceza ödemek zorunda kalacak ya da bu kotaya uyup %12 den fazla elektriklendirilmiş araç satan firmalardan kota satın alacak. Volkswagen grubu 2025 senesinde ülkede 40 değişik elektriklendirilmiş araç satmayı öngörüyor.

Bildiğiniz gibi elektrikli otomobilin en pahalı parçası pili. Bugün pil için teknolojisinde de en önemli maden “Lityum”. Ve ülkedeki “Jiangxi Ganfeng Lithium” firması da dünyanın ikinci en büyük lityum üreticisi. Firma Afrika’da birçok lityum madeninin işletmesini de yapmakta.

Sonuç olarak bugün itibarıyla yolda gördüğümüz zaman dudak büküp geçtiğimiz Çin yapımı otomobiller yakın zamanda diğer Çin malları gibi dünyayı istila edecek mi hep birlikte göreceğiz.