Otomotivin Ağustos’u

Herkesin birbirine Facebook’ta tatil fotoğrafları yolladığı bu dönemde otomobil fabrikalarında neler olur bilir misiniz?

Ağustos ayı hemen hemen bütün otomobil fabrikaları için tatil zamanındır. Doğal olarak tedarikçilerimiz de bizimle birlikte izine çıkarlar. Otomobil firmalarının günlük konuşma dilinde Ağustos ayındaki bu sürece tatil ya da izin denilmez. Bu bizim için bir “duruş”, “bakım dönemi” ya da ”revizyon”dur.

Otomobil fabrikası gibi hiç durmadan 3lü vardiya üretim yapılan bir endüstriyel tesisin sadece Pazar günleri 2 vardiya durması bakım çalışmaları için yeterli değildir. Ki bazen Pazar günleri fazla mesai yapılır o zaman bile bakım için kullanılamaz. Bunun için bizler hep birlikte izin yaparız.

Duruş döneminde neler yapılacağının planlamaları çok önceden başlar. Üretim destek ve mühendislik birimleri, yapılması gerekenleri yılbaşından başlayarak listelerini hazırlamaya başlar. Burada önemli olan ters planlama (Backward planning) yapmaktır. Yani diyelim ki fabrikanın üretime yeniden başlama tarihi 29 Ağustos Pazartesi. Bakım döneminde yapılacak her türlü işlem 28 Ağustos Pazar saat 00:00’da bitmiş olmalıdır. O tarih esas alınarak geriye doğru yapılacak işler sıralanır. Bakım döneminde günlük çalışma süresi 24 saattir.

İzin duruşunun başlangıcı bile bir planlama gerektirir. Önce pres atölyesi durur. Ardından kaporta atölyesi üretimi bitirir ve üretim bantlarının boşaltır. Diğer vardiyada boya son kasaları boyar ve fırınlar, kataforez tesisleri boşaltılır. İçlerinde hiç kasa kalmaz. Bir sonraki vardiyada da üretim hatlarındaki son otomobiller üretilir ve yine burada da bantlarda araç kalmaz. Ve en sonunda o gün imal edilen otomobiller satılır ve otopark alanlarında hiç otomobil kalmaz. Yani en son vardiyada üretim yapılırken pres, kaporta ve boya atölyelerinde çalışanlar çoktan izine çıkmışlardır bile.

Şimdi, fabrikanın her zaman otomobille dolu bantları bomboş, yarı mamul saç parçalar kirlenmesi diye ambara çekilmiş. Boyahanede 7/24 yanan fırınlar sönmüş içi soğutulmuş, kataforez havuzları boşaltılmış, içle-rinde temizlik yapılıyor. Konveyör sistemi sökülmüş gerekli bakımlar ve değişmesi gereken parçaların değişimleri yapılıyor.

Montajda da durum aynı. Bant kenarındaki araç-lara takılacak parçalar kirlenmesin bozulmasın veya kaybolmasın (!) diye ambarlara geri çekilmiş, araçları taşıyan konveyörler sökülmüş durumda. Yani kısacası fabrika bomboş, her köşede ayrı bir çalışma yapılıyor.

Şu anda fabrikada birçok çalışan “dış firma” çalışanları var. Yapılan ters planlamaya uygun olarak kendilerine verilen işleri yapıyorlar. Kadrolu çalışanlarının %90’ı izinde, ancak fabrikanın “bakım müdürlüğünün” çalışanları tam kadro fabrikada. Dış firma çalışanlarını hem planlama yönünden, hem de istenilene uygun yapıp yapmadıklarını kontrol ediyorlar. Tabi ki mühendislik destek ekiplerinin de önemli kısmı fabrikada. İş güvenlik uzmanları dış firma çalışanlarına iş güvenlik eğitimlerini daha fabrikaya girmeden verdiler. Ancak yine de çok sıkı kontrollere devam ediyorlar. Kaynak işleri, kesme biçme işleri gibi ateş çıkaran, yani yangın tehlikesi olan birçok yer var, dolayısı ile fabrika itfaiyesi de tam kadro iş başında.

Duruş çalışmaları genellikle zamana karşı yapılan bir yarış seklindedir. Planlamanın yetişmemesi diye bir şey mümkün değildir. Problemli yerlere hep birlikte el atılır problemler çözülmeye çalışılır. Doğal olarak son haftaya girilince de stres seviyeleri artmaya başlar. Son günlerde kobay kasalar kaportadan başlayarak bütün bantlardan geçirilir. Olası üretim problemleri görülür ve hemen müdahale edilerek çözülür.

Fabrikada üretim aynen duruşta olduğu gibi kademeli olarak başlar. Bakım döneminde çalışanlar için en stresli zaman ilk otomobillerin üretimin bandından hatasız olarak çıkmaya başlamasıyla biter.   

Herkesin birbirine Facebook’ta tatil fotoğrafları yolladığı bu dönemde fabrikada çalışanlara gelelim. Özellikle de bakım çalışanlarına. Bu ekiptekiler genellikle izinlerini Haziran, Temmuz ya da Eylül aylarında, yani otel fiyatlarının en pahalı olmadığı zamanlarda kullanırlar. Ancak kavurucu Ağustos sıcaklarında fabrikada zamana karşı çalışmak hiç kolay değildir.

İzinden her döndüğümüzde fabrikamızın daha bir güzelleştiği, daha modern olduğunu görürüz.

Şu günlerde canla başla çalışan arkadaşlarımıza havuz kenarından işlerinde kolaylıklar diliyorum.