Bilgi her şeydir
e-motoring dergisinin 15. sayısında, at avrat silah üçle-mesiyle başlamıştık, Pazarlama (marketing) departmanı, Jetta’nın yerine geçecek otomobil istediğini süslü kelimelerle bizlere söylemiş, hedef müşterimizin kim olduğunu, yılda kaç km yol yapacağını, rakiplerimizi anlamıştı. Ardından dizayn stüdyosuna gitmiş, kilden maketler yapmıştık.
Dizayn yapılırken hangi ülkede ve fabrikada üretileceğini, ülkede yerleşik tedarikçi yapısına bakarak karar vermiştik. Örnek parça olarak cam silecek mekanizmasının teda-rikçi seçimini yapmıştık. Satın alma çalışanlarıyla tampon fiyatını hesaplamış ve tedarikçiyle pazarlık yapmıştık.
Otomobildeki mühendislik aktivitelerine yüzeysel olarak bakıp, VW ve Renault Nissan’ın ortak platformlarını neden kullandıklarını avantajlarını incelemiştik. Otomobildeki parçaların mühendisliğine göz atarken koltuğun ne kadar karışık ve zor bir ürün olduğundan dert yanmıştık.
Üretim atölyelerini, preshane, gövde birleştirme, boya-hane, montaj atölyelerinin içinde gezinmiş, 23. sayımızın kış aylarına gelince işi gücü bırakıp sizinle kış deneme-lerini yapmak üzere İsveç ve Finlandiya taraflarına giderek üşümüştük.
İlk örnek (prototip) araçları 24. sayımızda yaptıktan sonra araçlarımızı gizlemek için kamuflaj yaparak denemelere hazırlanmış, ancak öncelikle oval pistleri tanıtmak daha doğru olur düşüncesiyle 26. sayımızı pistlere ayırmıştık. Ama gördük ki pist kültüründen yeterince bahsetmemişiz 27. sayımızda da pistlerde denemeler yapmaya devam ettik. 28. sayımızda yaptığımız ilk örnek araçları yaşlandırdık. 29. sayımızda akustik denemeler yaptık. Ses seviyelerini ölçtük. 30. sayımız sıcak bir Ağustos ayına denk geldi, bazıları sıcak sever dedik, İspanya’ya sıcak deneme yapmaya gittik.
Denemeler bu şekilde bir yerlerde yapılırken, diğer mesleklerde de birçok işler yapılır.
Sizinle birlikte biraz da satış sonrasına gidelim proje için yapılanlara birlikte göz atalım. Bir otomobili üretmek çok önemli bir iş olduğu kadar o otomobile satış sonrasında doğru müdahalelerin yapılması en az üretim kadar önemlidir.
Otomobiliniz istediği kadar iyi olsun, servisiniz yetersizse, yurt çapında yeteri kadar yaygın değilse aracınızın ticari başarısı istediğiniz seviyede olmaz. İsmi bilinmez bir klimayı sadece bilip tanıdığımız marka servislerinde bakılıyor diye satın alabiliyoruz.
Yetkili servis dediğimiz zaman, o servisteki mekanik bakım yapan kişiyi öyle bir seviyede yetiştirmeliyiz ki, gerektiğinde tam gerektiği kadar işlem yapsın. İste bu sebeple ilk örnek araçlardan bazıları doğrudan satış sonrası eğitim merkezlerine gider, önce eğitmenler eğitilir, eğitim dokümanları hazırlanır ve sonrasında Türkiye’nin her yerinden gelen mekanik, kaporta, boya, elektrik/elektronik teknisyenleri araç üzerinde çalışarak eğitilirler. Atölye başına 3-4 kişinin katıldığı bu eğitimler oldukça yüksek maliyettedirler. Eğitimlerinin sonrasında bu arkadaşlar, aracında problem yaşayan ve canı sıkılmış araç kullanıcılarına “aracınızın şurası kırılmış, maliyeti de şu kadar liradır” diyen kişilerdir. İşleri gerçekten zor ve ağırdır. Eskiden aracımızın garantisi bitmek üzereyken servise gider ve ustaya göz kırparak bak bakalım şu arabaya derdik. Onlarda bakarlar ve sizlere iyilik olsun diye, markada kalmanız için mesela problemi olmayan amortisörleri değiştirirlerdi. Artık o işler yapılmıyor, yapılamıyor. Çünkü garantiden sökülen her parça, imalatçısına gönderiliyor ve sökme takma işçiliği ile faturalandırılıyor. Hemen her imalatçıda geriye gelen hatalı parçalarını analiz ederek hatalarını bulmaya çalışıyor. Eğer sökülen parçada bir problem yoksa parçalar doğrudan sökülen yetkili servise geri gönderilerek faturalandırılıyor. Yani yetkili servisin hata yapma şansı pek yok. İşte bu yüzden servislerde artık parça değiştirilirken çok ince elenip sık dokunuyor.
Satış sonrasında eğitilenler sadece atölyede çalışanlar değil tabii ki. Öncelikle satış personeli eğitilir. Eğitimler sırasında satacakları yeni aracı müşteri gibi kullanırlar, tanırlar. Dershanedeki sunumlarda ise rakipler tanıtılır, bazı durumlarda onlar da denenir.
Yani müşteri showrooma girdiğinde satıcı sizin almak istediğiniz arabanın piyasadaki rakiplerini onların kuvvetli ve zayıf yönleri bilerek karşısına çıkar. Yeni arabanın showroom’a girmesiyle birlikte dikkati yeni araca çekebilmek için, dekorasyon değişiklikleri, animasyonlar yapılır ve bunlar gerçekten maliyeti yüksek işlerdir.
İlk örnek arabaların bazıları da el kitaplarının basılması için fotoğraf çekimlerinde manken olarak kullanılır. El kitapları otomobil fabrikasında yönetilmesi en zor parçalardan birisidir. Bazı firmalar araçların satılacağı ülkeleri grup-layarak birkaç lisanda yazılmış ansiklopedi büyüklüğünde el kitapları vermeyi tercih ederken, bazı firmalar her ülkeye ayrı el kitabı basarlar. El kitaplarını bazı müşteriler satır satır okurlar. El kitabının içinde yanlış yapma şansınız yoktur. İlerideki yazılarda konuşacağımız “araç üzerin-de yapılan değişiklikler” el kitaplarına doğru işlenmeli ve o değişikliğin olduğu arabadan itibaren yeni kitap koyulmalıdır. Yanlışlıklar olması durumunda hem üretici firmalar hem de ithalat yapıp satan firmalar ciddi hukuki sorumlukların altında kalabilirler.