BYD Seal U DM-i

İkinci Dünya Savaşı’nda Almanların Fransaya girdiği hızla Türkiye pazarına akın eden Çin markaları arasında en tutarlılarından birisi BYD. Dünyanın en önde gelen batarya üreticilerinden biri olan firma, bütün %100 elektrikli modellerini henüz pazara sunmadıysa da hibrid modelleriyle belli bir satış ivmesi kazanmış durumda. Markanın SUV modeli Seal U, Avrupalı kullanıcıları da etkileyebilecek özellikleriyle kendi yolunu açıyor. Pratik kullanım özellikleri, elektrikli kullanımdayken menzili dert olmaktan çıkartan benzinli motoru, konforlu sürüşü ve uygun fiyatıyla Avrupalı rakiplere bir meydan okuma pozisyonunda. 90’lı yıllarda Japon üreticilerin kimliklerini de yansıtarak büyük bir akın başlatan çekik gözlü farları, BYD’de daha da çekik gözler gibi görünen farlarla modellerin stilini oluşturuyor. Farlar dışında çok da özgün gövde tasarım özellikleri bulunmayan Seal U DM-i 4775 mm boyu, 1670 mm yüksekliği ve 2675 mm aks mesafesiyle C-SUV boyutlarında.      .

Seal U DM-i kabininde belli bir kalite seviye tutturulmuş. Malzemeler daha göze hitap ediyor, finishinglerde de sorun göze çarpmıyor. İlk kez kalite hissiyle ilgili soru işaretlerim bu kadar alt seviyede. Yine de bir batılı otomobil gibi hissettirmiyor ama diğer Çinlilerden daha üst seviyede olduğu bir gerçek. Gelgelelim ergonomik anlayış, yüzyılı aşkın süredir kullandığımız, benimsediğimiz, alıştığımız düzenden hayli farklı. Temel kumandalarda ve simgelerde zaten değişiklik yapmalarını bekleyemeyiz ama kendilerince yorumlar getirmiş Çinliler! Mesela kokpit üzerine yerleştirilmiş 37 ekran TV gibi duran 15.6 inçlik ekrandaki menüler hiç pratik değil. Acil anlarda aranan ikonlar kolay bulunmuyor. Bunun alışkanla ilgisi yok, ikonlar el altında, göz önünde değil. Ekranın bir ikona dokunup dikleştirilerek dev bir tablet haline gelmesi de pek iyi bir fikir değil. Kokpit üzerinde kaba duruyor. Vardır herhalde bir bildikleri!

Tabletin içeriğine gelince… Fiziki düğmelerin maliyetinden sıyrılıp ekranlarda sanal ikonlar iş görmek, üreticilerin işine geliyor ama kullanıcılar kendilerine teknoloji diye pazarlanan bu karmaşadan bıkmış durumda ve eski düğmeleri geri istiyor. Zaten bu geri dönüşe hazırlanan üreticiler de yok değil. Araç hareket halindeyken hadi aradığınız fonksiyonların nereden olduğunu buldunuz, düğmeleri tutturmak da mesele! Ekran parmak izinden dolayı hep pasaklı görünüyor, görüntü çözünürlüğü de çok iyi değil, bir ucuzluk hissediliyor. Zaten şu dokunmatik ekranlarla ilgili olarak parmak izi meselesini çözen tablet üreticisi zengin olacak! Ekran içeriğinde “Yeni Enerji” isminden geçilen bir grafik var; tüketim grafiği. Kimsenin takip edip bir şey anlayabileceğini düşünmüyorum! Ancak rakamları görüp değerlendirirse, belki… Şarj ayarları ve Deşarj seçenekleri sunulmuş ama aracın bataryası asla tamamen deşarj edilemiyor. Neyse o konuya, motorla ilgili değerlendirmelerde geliriz. Özetlersem, kokpitin ortasında çok da fonksiyonel olmayan koca bir ekran var parmak izi içerisinde! Nerede geleneksel ibreler, butonlar, bilezikler…

Araçta sesli komut sistemi de görev başında. “Hi BYD” dediğinizde SUV’de bir hanımefendi direktiflerinizi bekliyor. Yani diğer markalardaki gibi anlaşmakta zaman zaman zorluklar çıkıyor ama Çinlilerin bu teknoloji gösterisinden geri kalmasını beklememek lazım! Bana kalırsa çok da kullanılası bir özellik değil!..

12.3 inçlik dijital gösterge tablosunda çok fazla veri kalabalığı var, takip etmek kolay olmuyor. Bunların kaçta kaçı her an gerekli, bunun değerlendirilmesi gerekirmiş. Neyse ki ön cama yansıtılan Head Up Display’de en gerekli veriler takip edilebiliyor. Ama sürücünün önünde sürekli veriler olması hoş değil. Araçta zaten sürekli bir takım uyarı/sinyal sesleri gelip duruyor. Ne olduğunu anlayamadığınızdan iptal de edemiyorsunuz! Vites konsolunun alda iki telefon için şarj alanı var. Minik vites kolunun etrafındaysa önemli bazı kumandalar. Seal U DM-i’nin elektrikli mi hibrid mi ilerleyeceğini buradan seçmek mümkün. Bu düğmelerden en azından start/stop’un fark edilir renkle ayrılması iyi olabilirmiş. SUV’nin sürüş karakteri de konfor ve sport olarak buradan seçilebiliyor. Ve aracı değişen sürüş koşullarına göre Eco, normal, spor, kar modlarından seçim yaparak daha verimli ve güvenli kullanmak mümkün.

BYD, diğer markaların iyi bir müzik sistemi sunabilmek için ünlü hi-fi markalarını kapıştığı ortamda unutulmaya yüz tutmuş Infinity markasına el atmış. Özellikle 1990’lı yılların efsanelerinden olan ama epeydir karşılaşmadığımız Japon hi-fi üreticisi, 10 hoparlörüyle çok görkemli değilse de iyi sayılabilecek seviyede müzik dinletebiliyor. Ama mesela telefondan Spotify üzerinden müzik dinlemek istediğimizde diğer markalarda direkt bağlantı sağlanırken Seal U DM-i’de parola sorduğundan -ve biz de hatırlayamadığımızdan!- Spotify listemize ulaşamadık. Gereksiz bir önlemdi!..

Otomobildeki en önemli problemlerden biri camlarda oluşan buğunun kolayca giderilememesi. Daha önce BYD’nin Atto 3 isimli modelinde karşılaştığımız bu sorun, Seal U DM-i’de de bizi buluyor. Hareket etmek için sabredilirse sonuçta geçiyor ama bu iş bırakın Avrupalıları, Güney Koreli markalarda bile böyle değil!

Aracın ferah kabininde koltuklar rahat, bagaj büyük. Elektrik kumandalı ön koltukların ısıtması olduğu gibi soğutması da mevcut. Arka koltuklar ise koyulaştırılmış kapı camlarının ardında geniş diz mesafesi sunuyor. Ön koltukların arasındaki kol dayanağının altındaki bölmede bizi kenara iliştirilmiş faydalı bir alet karşılıyor: bir kaza durumunda emniyet kemerini kesmek için jilet ve camı kırmak için minik çekiç işlevi görecek çakı büyüklüğünde bir alet. Ha, öyle bir durumda camı anahtarla, telefonla ya da yumrukla da kırar insan ama kemer kesmek o kadar kolay olmayabilir, faydalı bir aparat. Tabii kol dayanağının altına ulaşabilirseniz!

Gelelim makine dairesine. BYD’nin Super DM (Dual Mode) teknolojisi, şarj edilebilir hibrit(PHEV) teknolojisinde bir devrim yapıyor. BYD tarafından özel olarak geliştirilen bu teknoloji, enerji verimliliği, düşük yakıt tüketimi, sürüş menzili gibi avantajlar sağlıyor. BYD Türkiye tarafından tamamen elektrikli Seal U EV ve hibrid Seal U DM-i versiyonları ithal edilen araç bize elektrik destekli 1.5 litrelik benzinli versiyonuyla geldi. Dört silindirli 1498 cc hacimli içten yanmalı motor 98 HP güç üretiyor. Ona eşlik eden elektrik motoruysa 145 kW/197 HP güç üretiyor. Ama hibrit kullanımda elde edilen çıkış 160 KW/218 HP güç ve 300 Nm maksimum tork çıkışı şeklinde.

Dört gün boyu kullandığım otomobilde hiç motor sesi duymadım. Benzinle ilerlerken bile önden sadece elektrikli süpürge uğultusuna benzer bir ses geliyordu. Sahip olduğu yüksek torkla 2.0 tonluk gövde ağırlığına göre tatmin edici akselerasyonlar sağlayabilen Seal U DM-i,  170 km/s hıza kadar tırmanabiliyor. Sadece önden çekişli SUV’de ilginç bir ivmelenme gözleniyor. 120 km/s civarına kadar istekle hızlanan Seal U, sonra 170 km/s’ye kadar daha o isteğini yitirerek hızlanıyor. Bilemiyorum, belki de böylesi daha iyi. Çünkü beynin bir kenarında otomobilin Çinli olduğu düşüncesi oturuyor.

%100 Elektrikli kullanım moduna alındığında şehir içi sürüşlerde sessiz ve konforlu yolculuk vaat eden araç, sadece elektrikli olarak 80 km’ye kadar menzil sunabiliyor. Ama tabii kullanım stiline göre bu menzil uzamıyor ama kısalabiliyor. Gerçi frenlerde rejenaratif şarjla enerji topluyor ama ilk eğimde ya da fazla gaz emrinde aldığı hızla da kaybediyor. Elektrikli Araç Modu’nda tekerlekler gücünü %100 elektrikli motordan alarak tamamen emisyon salımsız sürüş deneyimi sunuyor. Bu sırada Xiaoyun benzinli motoru ise devre dışı olduğundan beklemede kalıyor.

Paralel Hibrid Sürüş Modu:Tam Güç Modunda tekerlekler hem elektrik motoru hem de Xiaoyun Benzinli Motoru tarafından çalıştırılıyor ve araç hibrid tanımına uygun seyrediyor. Bu mod seçildiğinde, otoyollarda sollama gibi durumlarda elektrik desteğiyle hızlı bir ivmelenme sağlayarak daha yüksek güç performansı elde ediliyor. Ve batarya seviyesi düşükken hızlı kullanım için tekerlekler tamamen Xiaoyun benzinli motoru tarafından çalıştırılıyor, bu da ekonomik ve verimli güç kullanımı sağlayarak yakıt tüketimini azaltıyor.

Batarya gücü, kullanıcı tarafından belirlenen batarya doluluğunun altına düştüğünde, benzinli motor, menzili uzatmak için otomatik olarak devreye giriyor. Ve hibrid modda kullanırken de Xiaoyun benzinli motor, bataryayı şarj eden bir jeneratör görevi görürken tekerlekler elektrik motoru tarafından çalıştırılıyor, bu da hibrid sürüş (HEV) modunu menzili uzatmak için ideal bir seçenek haline getiriyor.

Bu araç üzerinde en çok merak edilen konulardan biri, gövde tabanında bulunan bataryanın şarjı boşaldığında Seal U DM-i’nin performansında kayıp olup olmadığıydı. Birincisi 18.3 kW/s’lik bataryayı bir türlü tamamen boşaltamıyorsunuz ki bu -benzin bile bitse!- “kaşınmadıkça” yolda kalmama garantisi verdiğinden iyi bir şey. (Bunda 60 litrelik deponun getirdiği 1000 km’yi aşan menzil vaadinin de payı var.) Nasıl kullanırsanız kullanın %20’nin altına düşmüyor. Elbette sonsuz enerji değil ama kullanıcısını bir şekilde koruyor bu Çinli. Zaten batarya kritik seviyeye indiğinde biz fark etmesek de benzinli ICE (içten yanmalı) motor bir jeneratör gibi bataryayı şarj etmeye başlıyor. Dolayısıyla aracın performansında ya da gücünde hiçbir koşulda düşme yaşanmıyor. Aracın yakıt tüketim ortalamasıysa 9 litre seviyesinde.

Önden tekerleklerden çekiş deyince -gerçi performans aracı değil ama!- virajlarda o yüksek tutunma kararlılığını göstermiyor. Lastiklerle de ilgili olabilir ama virajlarda gaza yüklendiğiniz zaman gövde, yüksek torkunda etkisiyle body rolling denilen dışa doğru sürüklenme hissini yaşatıyor. Yavaşlamalarda tek ekipman geleneksel fren pedalı. Oysa bu araçta direksiyon üzerinden ie-CVT otomatik şanzımanın vitesini düşürmeyi, en azından rejenerasyona geçişi sağlayabilecek paddle shift elciklerinin olması gerekirdi. Günlük kullanım bir kenara, bunun ıslak zemini var, kaygan zemini var!.. Seal U DM-i’nin süspansiyon konforu şaşırtıcı derecede yüksek. Çukurları, pütürleri hissettirmeyen sistem, son derece de sessiz çalışıyor. Salınımları sakin ve yumuşak. 15 bin km’ye merdiven dayamış “test otomobilimizde” trim sesi gelmemesi de işçilik kalitesine dair olumlu fikirler edinmemizi sağladı.

425 litre hacimli bagajda zeminin altında lastikler için kompresör, dolgu köpüğü ve şarj kablosu gibi faydalı aparatlar planlı bir şekilde yerleştirilmiş. Koltuklar yatıldığında Seal U’da 1440 litrelik hacim kullanıma sunuluyor.

Standart donanımında LED ön farlar ve LED fren lambaları, 19 inç alüminyum alaşımlı jantlar, panoramik cam tavan, 10 hoparlörlü Infinity ses sistemi, ön cama yansıtılan renkli bilgi ekranı (head-up display), 15,6 inç elektrikli dönebilir dokunmatik multimedya ekranı, 360 derece panoramik görüş kamerası, elektrikli ayarlanabilir havalandırmalı ve ısıtmalı ön koltuklar ve direksiyon simidi gibi zengin özellikler sunulan Çinli SUV, 2 milyon TL’nin altındaki fiyatıyla bir cazibe uyandırıyor. Otomobilde Elektronik stabilite programı (ESP), Çekiş kontrol sistemi (TCS), Elektronik el freni (EPB), Otomatik frende tutma sistemi (AHV), Eğim iniş kontrolü (HDC), Ön çarpışma uyarısı (PCW) & Otonom acil durum freni (AEB), Trafik işareti algılama sistemi (TSR), Akıllı hız limiti kontrolü (ISLC), Şerit takip asistanı (Direksiyon destekli) (LSS), Acil durum şerit takibi (ELK), Adaptif hız sabitleme sistemi(ACC) & Akıllı hız sabitleme sistemi (ICC), Kör nokta uyarı sistemi (BSD) & Şerit değiştirme asistanı (LCA), Kapı açma uyarısı (DOW), Arka çarpışma uyarısı (RCW), Geri manevra çapraz trafik uyarısı (Fren destekli) (RCTB), Ön çapraz trafik uyarısı gibi son dönemin olmazsa olmaz dijital asistanları da tam kadro yer alıyor.

Makul sayılabilecek kalite/donanım/performans dengesi sağlandığına göre, marka kimliği henüz oturmamış olsa bile servis ve satış sonrası desteği de “garantide” hissettirdi ve kullanıcıyı da “rüyalarını gerçekleştirmek” için ikna ettiyse tercih edilebilecek bir araç.