Ekonomik ucuzlatma yöntemleri

Şu bir yılda geliştirip satışa sunduğumuz otomobilimizle ilgili işler bitti mi, fabrikada işler nasıl gidiyor, bir bakalım mı? Evet, bugünlerde yeni aracımız için siparişler geliyor, aracın parçaları tedarikçilerimize sipariş geçiliyor, onlarda kendi tedarikçilerine sipariş geçip parçalarını hammaddelerini temin edip üretimlerini yapıyorlar. Sevkiyatlar fabrikaya geliyor, aynı anda fabrika da, kendi üretmesi gereken parçaların üretimlerini yapıyor. Ve nihayetinde büyük bir uyum içinde üretim yapılıyor. Yani yeni aracımız üretim bantlarında seri şartlarda üretiliyor. Aracın geliştirilmesi sırasında yurtdışına giden arkadaşlarımız geri geldiler ve geliştirdikleri aracı seri üretim hayatını (serial life) takibini yapıyorlar.

Üretim hattındaki çalışanların elleri parçaları takmaya alıştı. Üstlerinden acemilikleri attılar. Üretim sırasında kullanılan alet edevatı daha bir ustalıkla kullanmaya başladılar. Proje zamanında dikkate alın(a)mayan konular istatistikler gündeme gelmeye başladı. Kalite müdürlüğü üretilmiş otomobillerin içinden rastgele seçimler yaparak kontrol etmeye başladı. Günlük haftalık üretim takip toplantıları yapılmaya başlandı.

Artık fazla mesailer, gece çalışmaları bitti. Her bir üretim birimi için verimlilik hesapları yapılıyor. Proje sırasında kavgada yumruk aranmaz misali geçici olarak uygulamaya başlanan işlemler artık herkesin gündeminde. Her ek bir işlem, ilave parça, araç maliyetini arttıran konular.

Şu anda herkesin ortak konusu, araç maliyetinin düşürülmesi ve araç karlılığın arttırılması. Bu satırları okuyanların aklına hemen, arabadan bir şeyler eksiltecek (hadi çekinmeden yazayım piyasa tabiriyle parça çalınacak) diye gelmiş olabilir. Yok, ondan bahsetmiyorum. Çok daha kolay yolları var arabanın maliyetinin düşürülmesinin. Hadi hep birlikte arabamızı ucuzlatmaya çalışalım.

Aracı tasarlarken, birçok konuda öngörüler yapılır. Bunların bazıları tutar bazıları ise tutmaz. Örneğin aracın ilk piya-saya sunulması (lansmanı) sırasında müşteriye birçok renk seçeneği sunulur. Müşterilerimiz bazı renkleri beğenerek alırken, bazılarını ise sevmezler ve sipariş vermezler. Ancak boyahane her an için istenilen renkleri üretmek üzere hazır bekler. Gerekli alet edevat robotlar hep hazırdır. Aracımızın renginden bahsediyoruz, yani kasa dışında da boyanan birçok dış parçamız tedarikçilerimizde boyanıyor ve bize öyle sevk ediliyor. Tamponlardan, dış ayna kapaklarına, depo kapağından, dış kapı açma elciklerine kadar birçok boyalı parçamız var. Dolaysıyla oralarda da o renk için hazırda bekleyen alet edevat var.

Tabii unutmamak lazım, her bir ayrı renkte boyalı parçanın ayrı bir parça numarası var (artikel no) Bu numaralar bilgisayar sisteminde yaşıyorlar ve yer kaplıyorlar. Maddi değeri yok ancak bilgisayar sistemlerini yavaşlatıyorlar.

Boya laboratuvarı bu renk için periyodik kontrollerini yapmaya devam ediyor. Bu arada bazı renkler öngörülenden daha fazla istenmeye başlandığı için boyahanede kapasite problemi yaşanmaya başlandı. Boya tankları ve boya robotların kapasiteleri o renkten istenen sayıda araba boyamaya yetmiyor.

Üretim hattına gelelim az önce saydığımız her bir parça imalat hattı boyunca yer kaplıyor. Küçük parçalar çok önemli değil ama örneğin ön ve arka tamponlar çok yer tutuyorlar. Hattın kenarından kalkmalarının parasal bir karşılığı olmasa bile, kapladıkları yerin bir başka parçaya verilmesi yeterlidir.

Günlük hengâme içinde bu rengin kaç tane yapıldığı birçok kişinin gözünden kaçabilir. Belki satış elemanları bu renk pek gitmiyor şeklinde sızlanabilirler ama konu kendi konuları olmadığı için önem vermezler. Üretim birimlerinin içinde acar arkadaşlardan kurulu ekipler vardır. Amaçları az önce sözünü ettiğimiz konuları bulup ortaya çıkartmaktır.

Boya konusu tek örnek değildir, mesela öngörüler yapılırken arka cam kaldırma mekanizmalarının elektrikli olanlarının yanında manuel olanları da satılacağı öngörülmüştür. Ama bu büyüklükte bir arabayı alan müşterilerimiz ma-nuel cam kaldırma mekanizmalı arabayı tercih etmezler. Üretim bandının kenarında bolca manuel cam kaldırma mekanizması, üstünde delik bulunan kapı iç parçaları yer  kaplarlar. Örnekleri çoğaltabiliriz.

Sonuç olarak ekibimiz az satılan ve beğenilmeyen bir rengi üretimden kaldırmayı önerir. Konu birçok birimi ilgilendirdiği için çok katılımlı toplantılarda ele alınır. Üretim birimlerine (boyahaneye) aracın satıldığı ülkelere, tedarikçilere, boya imalatçısına ve en önemlisi satış (marketing) konu hakkındaki fikirleri sorulur.

Bazı birimler çok iyi olur hemen kaldıralım derken, bazı bi-rimler “hop” yapamazsınız derler. Mesela boya üreticisi o rengi sadece sizin için geliştirmiştir ve belli miktar sattıktan sonra yaptığı masrafları çıkartabilecektir. Satınalma yetkilileri boya tedarikçisiyle pazarlığa oturur ve anlaşmaya çalışırlar.

Satış birimleri elimizdeki kataloglarda bu renk gözüküyor, katalogların değişmesi lazım diyebilirler. İnternet sayfasında araç tasarlama sekmesinde bu renk gözüküyordur. Sayfanın yeniden tasarlanması gerekir.

Ambara bakılır elimizde ilk yapılan öngörülere göre sipariş verildiği ama yeteri kadar araç satılmadığı için tonlarca boya stokta beklemektedir.

Netice olarak acar arkadaşlarımızın önerilerinin bazıları kabul görür hemen uygulamaya geçilir bazıları ise uzun zaman uygulanabilmek için uygun zamanı bekler.